Cannabis: alles wat je moet weten in 2024
Wat is cannabis
Cannabis is de verzamelnaam voor de gedroogde bloemen, bladeren en hars van de Cannabis sativa-, indica- en ruderalis-planten. In Nederland staat het vooral bekend als wiet of hasj. Het belangrijkste werkzame bestanddeel in cannabis is tetrahydrocannabinol (THC), maar de plant bevat meer dan honderd andere cannabinoïden zoals cannabidiol (CBD) en cannabigerol (CBG). Deze verbindingen, samen met terpenen (aromastoffen), bepalen het effect, de smaak en het profiel van de soort.
Belangrijkste cannabinoïden: THC, CBD en meer
THC is de psychoactieve component in cannabis. Het bindt aan CB1-receptoren in de hersenen wat zorgt voor het bekende “high”-gevoel. CBD heeft geen bedwelmend effect, maar kan de werking van THC beïnvloeden en wordt onderzocht op zijn mogelijke ontstekingsremmende en ontspannende eigenschappen.
Volgens de Trimbos FactSheet 2023 ligt het THC-gehalte in Nederlandse wiet gemiddeld tussen 15 en 17%. CBD-gehaltes in recreatieve soorten blijven meestal onder de 1%, maar CBD-rijke soorten met minder dan 1% THC worden steeds populairder onder gebruikers die helder willen blijven.
Korte geschiedenis en wetgeving in Nederland
- 1976: Start van de gedoogconstructie; verkoop van maximaal 5 gram softdrugs toegestaan in coffeeshops onder voorwaarden.
- 2012: Invoering afstandscriterium (minimaal 350 meter van scholen).
- 2023: Begin van de wietproef in tien gemeenten.
- 2024: Verwachte uitbreiding naar onder andere Haarlem en omstreken.
Hoewel bezit tot 5 gram voor eigen gebruik gedoogd wordt, blijft het formeel strafbaar. Thuisteelt van maximaal vijf planten kan leiden tot inbeslagname. Rijden onder invloed is strafbaar: sinds 2017 geldt een grenswaarde van 3 µg THC per liter bloed.
Cannabisgebruik in cijfers
Volgens de Nationale Drugsmonitor 2023 heeft 7,5% van de Nederlanders tussen 15 en 64 jaar in het afgelopen jaar cannabis gebruikt. Bij jongvolwassenen (18–24 jaar) is dit 22%. Dagelijks gebruik komt voor bij 1,3% van de bevolking. Wereldwijd schat de UNODC (2024) het aantal gebruikers op 219 miljoen.
Effecten op lichaam en geest
Fysieke effecten
- Versnelde hartslag en lichte daling van de bloeddruk
- Droge mond, rode ogen en meer eetlust
- Ontspanning van spieren en loom gevoel
Psychische effecten
- Gevoel van euforie, veranderde tijdsbeleving en versterkte zintuigen
- Verhoogde creativiteit of introspectie
- Mogelijke angst of paranoïde gedachten bij hoge dosering of onervarenheid
De werking hangt af van soort, sterkte, gebruiksmethode, tolerantie en persoonlijke biologie. Inhalatie werkt snel (binnen minuten), piekt na 30–60 minuten en zwakt af na 2–4 uur. Edibles werken trager (30–90 minuten) maar houden 4–8 uur (of langer) aan.
Mogelijke therapeutische toepassingen
Onderzoek is gaande, maar de bewijskracht wisselt per aandoening:
- Pijn en spasticiteit bij multiple sclerose: matige bewijskracht voor THC/CBD-spray (Sativex).
- Chronische neuropathische pijn: in enkele studies matige verlichting, vooral in combinatieproducten.
- Misselijkheid en braken: oudere cannabinoïden zoals dronabinol effectief; nieuw onderzoek naar inhalatie loopt.
- Epilepsie: het middel Epidyolex (CBD) heeft effect bij bv. syndroom van Dravet (uitsluitend op recept).
- Angst en slaap: anekdotische ervaringen, maar wetenschappelijke onderbouwing is gemengd.
Let op: roken van cannabis wordt medisch ontraden vanwege schadelijke verbrandingsproducten. Verdampen of orale toediening geniet de voorkeur.
Risico’s en mogelijke bijwerkingen
- Verslaving: ongeveer 9% van gebruikers ontwikkelt een gebruiksstoornis; tot 25–30% bij dagelijks gebruik.
- Psychische gezondheid: vroeg en zwaar gebruik van THC-rijke soorten kan het risico op psychose verhogen bij genetische aanleg (UMC Utrecht, 2022).
- Cognitie: tijdelijke stoornissen in geheugen en concentratie; bij frequente adolescentengebruikers wordt een IQ-afname van 3–6 punten gesuggereerd.
- Luchtwegen: roken zonder filter irriteert en verhoogt kans op chronische hoest; de relatie met longkanker is nog onduidelijk.
- Onveilig gedrag: deelname aan verkeer of bedienen van machines verhoogt het risico op ongelukken.
Tips voor verantwoord gebruik
- Kies het juiste moment: vermijd gebruik tijdens werk, studie of verkeersdeelname.
- Begin laag, ga langzaam: start met één tot twee hijsjes of maximaal 5 mg THC in edibles.
- Ken je product: vraag naar laboratoriumuitslagen, terpeenprofiel en THC/CBD-verhouding.
- Vermijd tabak: gebruik een vaporizer of pure joint om schadelijke stoffen te beperken.
- Blijf gehydrateerd en eet licht: dit verkleint kans op duizeligheid.
- Bewaar veilig: in een afgesloten verpakking, buiten bereik van kinderen en huisdieren.
- Plan pauzes: een tolerance break van 2–4 weken kan effectiviteit herstellen.
- Luister naar je lichaam: voel je je angstig, zoek rust, adem diep en vraag hulp indien nodig.
Vergelijking van consumptiemethoden
| Consumptiemethode | Aanvang effect | Duur effect | Biobeschikbaarheid | Pluspunten | Mogelijke risico’s |
|---|---|---|---|---|---|
| Vaporizer (droog kruid) | 1–5 min | 1–3 uur | 30–50% | Geen verbranding, temperatuurcontrole | Hoge kostprijs, batterijafhankelijk |
| Joint (rook) | 1–3 min | 2–4 uur | 20–30% | Toegankelijk, sociaal gebruik | Rook, vaak gemixt met tabak |
| Waterpijp/bong | 1–2 min | 2–4 uur | 20–35% | Koelere rook, krachtige hits | Hoge THC-aanlevering, microdeeltjes |
| Edibles (cake, olie) | 30–90 min | 4–8 uur | 4–12% | Rookvrij, langere werking | Doseerfouten, overconsumptie |
| Sublinguale tinctuur | 10–20 min | 2–5 uur | 13–19% | Snelle opname, nauwkeurige dosering | Smaak, alcoholbasis kan irriteren |
Veelgestelde vragen
Is CBD-olie legaal?
CBD-producten met minder dan 0,05% THC mogen in Nederland vrij verkocht worden. Let op keurmerken, labanalyses en ingrediëntenlijsten. Niet alle producten zijn even betrouwbaar (RIVM-analyse 2023).
Kan ik high worden van CBD?
CBD is op zichzelf niet psychoactief. Sommige full-spectrum producten kunnen sporen THC bevatten, maar een high gevoel is zeldzaam en doorgaans alleen bij extreem hoge inname mogelijk.
Hoe zit het met drugstesten?
THC is vetoplosbaar en kan bij regelmatig gebruik tot wel 30 dagen aantoonbaar blijven. CBD zonder THC leidt niet tot een positieve uitslag.
Mag ik cannabis meenemen op reis?
Medische cannabis is binnen Schengen toegestaan mits voorzien van een Schengenverklaring van arts en goedkeuring van de Inspectie Gezondheidszorg. Recreatief vervoer, ook in kleine hoeveelheden, is strafbaar. Buiten Europa gelden strengere regels — controleer de lokale wetgeving zorgvuldig.
Waarom voel ik me angstig na één trekje?
Dit kan komen door hoge THC-gehaltes, stress, cafeïnegebruik of omstandigheden zoals een lege maag. Verlaag je dosering, kies een CBD-rijke soort en gebruik in een rustige, vertrouwde omgeving.
Conclusie
Cannabis is veelzijdig in zijn toepassingen, beleving en gebruikersprofielen. Het biedt ruimte voor ontspanning, smaak en mogelijk therapeutisch gebruik. Tegelijkertijd brengt het risico’s met zich mee, vooral bij onjuist of overmatig gebruik. Door verantwoord om te gaan met consumptie, te kiezen voor kwalitatieve producten en goed geïnformeerd te blijven, kun je de positieve kanten van cannabis het best ervaren.
Bij The Greengrocers Haarlem staan we voor transparantie, topkwaliteit en een toegankelijke benadering. Kom langs, stel je vragen en ontdek een verantwoorde manier om cannabis te beleven.