Wat zijn cannabinoïden en hoe werken THC en CBD? Alles over effecten, risico’s en toepassingen

Het endocannabinoïde systeem kort uitgelegd

Het ECS is een complex netwerk van receptoren (CB1 en CB2), lichaamseigen stoffen (endocannabinoïden) en enzymen. Dit systeem speelt een rol bij:

• Stemming
• Pijnbeleving
• Eetlust
• Slaap
• Immuunreacties

Wanneer je cannabis gebruikt, beïnvloeden plantaardige cannabinoïden (fytocannabinoïden) dit systeem. Sommige stoffen, zoals THC, passen als een sleutel in het CB1-slot in je hersenen. Andere, zoals CBD, moduleren de werking subtieler door enzymen te remmen of andere receptoren te activeren.

Waarom meerdere cannabinoïden gebruiken?

Het entourage-effect

Onderzoek suggereert dat cannabinoïden, terpenen en flavonoïden elkaar kunnen versterken. Dit heet het entourage-effect. Een extract met alleen THC of alleen CBD kan dus anders (vaak minder breed) werken dan een volledig spectrum aan plantstoffen. Toch blijft het bewijs voor het entourage-effect deels anekdotisch; grote klinische studies lopen nog.

Overzicht van bekende cannabinoïden

In de onderstaande tabel vind je een overzicht van enkele veelbesproken cannabinoïden met hun eigenschappen en toepassingen.

* Sommige onderzoeken tonen potentiële effecten; overleg met een arts bij twijfel of gebruik van medicatie.

Bekende cannabinoïden uitgelicht

THC – de bekendste psychoactieve cannabinoïde

THC is verantwoordelijk voor het psychoactieve effect, oftewel de ‘high’. Het bindt voornamelijk aan CB1-receptoren in de hersenen. Lage doseringen kunnen euforie en creativiteit stimuleren, terwijl hogere doseringen bij sommige mensen angst of paranoia kunnen opwekken. Volgens het Trimbos-instituut lag het gemiddelde THC-gehalte in Nederlandse wiet in 2023 rond de 14%, met uitschieters boven de 25%.

CBD – niet high, wel populair

CBD heeft geen bedwelmend effect. Het is legaal verkrijgbaar als voedingssupplement en populair vanwege mogelijke ontspannende eigenschappen. Let wel: CBD kan invloed hebben op de afbraak van medicijnen via enzymen zoals CYP3A4.

CBG – de ‘moeder’ van alle cannabinoïden

CBG is de voorloper van andere cannabinoïden zoals THC en CBD. Studies wijzen op antibacteriële werking en een rol bij stemming en focus. Het komt slechts in kleine hoeveelheden voor, maar CBG-rijke strains worden steeds meer ontwikkeld.

CBN – slaapvriend of marketinghype?

CBN ontstaat door oxidatie van THC en wordt vaak geassocieerd met slaapproducten. De exacte werking is echter nog niet overtuigend bewezen. Veel CBN-producten combineren met terpenen of melatonine, die mogelijk het slaapbevorderende effect verklaren.

THCV – de ‘fitboy’ onder de cannabinoïden

THCV komt hoofdzakelijk voor in Afrikaanse sativa-variëteiten. Lage doseringen zouden mogelijk de eetlust remmen terwijl hogere doseringen lichte euforie op kunnen wekken. Onderzoek naar toepassingen bij bloedsuikerregulatie is gaande.

CBC en Δ8-THC: de opkomende spelers

CBC zou volgens laboratoriumonderzoek synergistisch werken met THC tegen pijn. Δ8-THC is een structureel verwant molecuul aan THC. Gebruikers omschrijven het effect als rustgevender. In Nederland is de wettelijke status van Δ8-THC onduidelijk indien het synthetisch is vervaardigd.

Risico’s en bijwerkingen

Verantwoord gebruik staat voorop bij The Greengrocers. Mogelijke bijwerkingen kunnen zijn:

• Droge mond en ogen
• Versnelde hartslag
• Tijdelijke geheugenproblemen
• Angst of paranoia bij hoge dosering THC
• Interacties met medicijnen (zoals bloedverdunners en antidepressiva)
• Bij jonge gebruikers: verhoogd risico op leerproblemen

Langdurig gebruik van THC-rijke producten kan leiden tot afhankelijkheid. Ongeveer 9% van de gebruikers ervaart verslavingsverschijnselen. Ontwenningsklachten kunnen bestaan uit prikkelbaarheid of slaapproblemen.

Hoe kies je de juiste cannabinoïden-mix?

1. Bepaal je doel (zoals ontspanning, pijnvermindering of beter slapen)
2. Begin met een lage dosering: bijvoorbeeld 5 mg THC of 10 mg CBD
3. Houd een dagboek bij: noteer dosering, moment van gebruik en ervaren effect
4. Vermijd combinaties met alcohol of andere middelen
5. Overleg met de arts bij medicijngebruik of medische aandoeningen

Consumptiemethoden en hun voor- en nadelen

• Roken: snel effect (< 5 min), maar verbranding is schadelijk voor longen
• Vaporiseren: minder schadelijk, iets tragere werking (5–10 min)
• Olie/tinctuur: discreet, nauwkeurige dosering, trage werking (30–60 min)
• Edibles: langdurig effect, lastig doseren, vertraagd begin (60–120 min)
• Topicals: lokaal gebruik, waarschijnlijk geen psychoactieve werking

Samenspel met terpenen

Terpenen zijn vluchtige stoffen die niet alleen geur en smaak bepalen, maar ook meespelen in het effect. Voorbeelden:

• Myrceen: mogelijk verdovend, couch-lock effect
• Limoneen: vaak als opwekkend ervaren

Kijk bij full-spectrum producten dus ook naar het terpeneprofiel.

Regelgeving in Nederland

• THC > 0,3% valt onder de Opiumwet en is enkel legaal via coffeeshops of op recept
• CBD-producten met < 0,05% THC zijn legaal als voedingssupplement
• Het is strafbaar om onder invloed van THC te rijden; grenswaarde is 3,0 µg/L bloed

Veilig bewaren en doseren

Bewaar cannabisproducten op een koele, donkere plek in luchtdichte verpakkingen om degradatie te vertragen. Gebruik kindveilige potjes en label edibles goed om verwarring met gewone snacks te voorkomen.

Duurzaamheid en kwaliteit bij The Greengrocers Haarlem

Wij werken met telers die biologische voeding gebruiken en geïntegreerde plaagbestrijding toepassen. Elke batch wordt getest op:

• Volledig cannabinoïdenprofiel
• Terpenenspectrum
• Pesticidenresiduen
• Afwezigheid van schimmels en zware metalen

Transparantie is bij ons een belofte. Vraag gerust naar het analysecertificaat in de winkel.