Cannabis – vaak simpelweg wiet of marihuana genoemd – is een van de oudste en meest gebruikte psychoactieve planten ter wereld. Of je nu als toerist een coffeeshop in Haarlem bezoekt of als lokale gebruiker op zoek bent naar betrouwbare informatie: bewust gebruik begint met goede educatie. In dit artikel vind je actuele kennis over wiet, hasj en verantwoord gebruik, gebaseerd op informatie van onder andere Trimbos, Rijksoverheid en Jellinek.
Wat is cannabis
Cannabis is een geslacht van bloeiende planten waarvan wiet (de gedroogde vrouwelijke bloemtoppen) en hasj (de samengeperste hars, ook wel kief genoemd) de bekendste producten zijn. De meest voorkomende werkzame stoffen zijn:
- THC (tetrahydrocannabinol) – verantwoordelijk voor het psychoactieve effect (‘high’).
- CBD (cannabidiol) – niet-psychoactief, bekend om zijn ontspannende eigenschappen.
Korte geschiedenis
- 2800 v.Chr.: genoemd in Chinese kruidengeneeskunde
- 19e eeuw: cannabisextracten in Europese apotheken
- 1976: Nederlands gedoogbeleid start
- 21e eeuw: wereldwijde interesse in medicinale cannabis
Hoofdstuk één: werkzame stoffen
THC
- Kan euforie, zintuiglijke veranderingen en eetlustverhoging veroorzaken.
- Bij hoge doseringen: kans op angst, paranoia of hartkloppingen, vooral bij onervaren gebruikers.
CBD
- Wordt onderzocht op ontspannende effecten en rol bij epilepsie (Erasmus MC, 2023).
- Kan de werking van THC matigen via CB1-receptorblokkade.
Terpenen
Aromatische stoffen zoals limoneen, myrceen en pinenen bepalen de geur van cannabis. In combinatie met cannabinoïden kunnen ze het zogenoemde entourage-effect versterken.
Consumptievormen
- Joint of blunt – klassieke methode; snel effect (2-10 min).
- Pijp of bong – intensere hijs, minder tabak vereist.
- Vaporizer – verdampt bij 175–200 °C; minder schadelijke stoffen.
- Edibles – zoals brownies of gummies; effect pas na 30–90 min, duurt langer.
- Concentraat – dabs of shatter met zeer hoge THC; voor ervaren gebruikers.
Effecten op lichaam en geest
Mogelijke voordelen
- Gevoel van welzijn en creativiteit
- Temporair verlaagde pijn of spierspanning
- Verbetering van stemming bij verantwoordelijk gebruik
Risico’s
- Verminderde motoriek en reactievermogen
- Aanhoudende hoest of bronchitis bij frequent roken
- Kans op psychische klachten bij kwetsbare personen
- 1 op de 10 ontwikkelt afhankelijkheid (Trimbos, 2022)
Medicinale toepassingen
In Nederland levert het Bureau voor Medicinale Cannabis enkele gecertificeerde strains via apotheken. Mogelijke toepassingen zijn onder meer:
- Spasticiteit bij MS (bijv. met Sativex)
- Chronische zenuwpijn
- Misselijkheid gerelateerd aan chemotherapie
- Certain vormen van therapieresistente epilepsie
Let op: speak altijd met een arts; bewijs is niet in alle gevallen even sterk.
Wetgeving in Nederland
Sinds 1976 geldt in Nederland een gedoogbeleid. Enkele hoofdpunten:
- Maximaal 5 gram voor eigen gebruik
- Coffeeshops mogen voorraad (max. 500 gram) aanhouden
- Geen alcohol of reclame, geen verkoop aan minderjarigen
Er loopt momenteel een experiment met gereguleerde teelt in 10 gemeenten, maar Haarlem doet hier (nog) niet aan mee.
Effectduur per methode
| Methode | Aanvang | Piek | Totale duur | Intensiteit | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|
| Roken (joint) | 2–10 min | 15–30 min | 1–3 u | Matig–hoog | Tabak verhoogt gezondheidsrisico’s |
| Vaporizer | 2–5 min | 10–20 min | 1–2 u | Matig | Minder teer en koolmonoxide |
| Bong | 1–2 min | 10–15 min | 1–2 u | Hoog | Intens door grotere hijs |
| Edible | 30–90 min | 2–4 u | 4–8 u | Wisselend | Start laag (≤5 mg THC) |
| Concentraat (dab) | 1–2 min | 5–10 min | 1–3 u | Zeer hoog | Alleen voor ervaren gebruikers |
Veilig en verantwoord gebruiken
- Begin laag, ga langzaam. Wacht minimaal 2 uur bij edibles.
- Eet en hydrateer vooraf; lege maag versterkt effect.
- Vermijd alcohol of andere middelen.
- Neem rust, eet gezond, slaap voldoende.
- Niet gebruiken bij werk met machines of autorijden.
- Gebruik tijdens zwangerschap of borstvoeding wordt afgeraden (RIVM, 2023).
- Merk je afhankelijkheid? Raadpleeg huisarts of bel Jellinek (0800-1995).
Mythen en feiten
- “Cannabis is niet verslavend” – onjuist: 9–10% ontwikkelt een stoornis, bij dagelijks gebruik tot 25%.
- “CBD maakt niet stoned” – grotendeels juist; niet psychoactief, soms licht sederend.
- “Edibles zijn milder dan roken” – onjuist; effect kan sterker en langer aanhouden.
Cannabis en jongeren
De hersenen zijn in ontwikkeling tot ongeveer 25 jaar. Vroeg en frequent gebruik kan gepaard gaan met:
- Verminderde schoolprestaties
- Concentratieproblemen
- Verhoogde kans op psychische klachten
Open communicatie werkt vaak beter dan een verbod (Trimbos, 2021).
Terpenen en smaakprofiel
Populaire smaken in Haarlem:
- Myrceen – aards & kruidig; mogelijk kalmerend
- Limoneen – citrusachtig; kan opwekkend werken
- Caryofylleen – peperig; onderzocht op ontstekingsremming
Een weloverwogen terpeenkeuze helpt bij het afstemmen van de ervaring op jouw moment of omgeving.
Cultivering: indoor vs outdoor
Indoor: gecontroleerde teeltomstandigheden, vaak hoger THC-gehalte.
Outdoor: milieuvriendelijker, rijk aroma door zonlicht en bodemdiversiteit.
The Greengrocers Haarlem werkt alleen met gecertificeerde kwekers die CO₂-reducerende methoden hanteren.
Interacties met medicijnen
Cannabinoïden worden afgebroken door leverenzymen (CYP450). Gelijktijdig gebruik met o.a. bloedverdunners, antidepressiva of antipsychotica kan wisselwerkingen geven. Overleg altijd eerst met een arts of apotheker.
Sociale etiquette in Haarlem
- Geen joints bij bushaltes of voor winkels – respecteer de ruimte van anderen.
- Gooi verpakkingen, peuken en as in de vuilnisbak – houd Haarlem schoon.
- Rook je thuis of in de tuin? Ventileer en overleg met huisgenoten of buren.